Шымкент келбеті

Шымкент қаласының әкімі Мұрат Әйтенов Абай ауданына қарасты Қайнарбұлақ тұрғын алабының тұрғындарымен кездесті. Аталған елді мекендегі №83 жалпы орта мектептің ғимаратында өткен кездесу барысында қала әкімі халықты ауыз су, сапалы электр қуаты және табиғи газбен қамту бағытында атқарылып жатқан жұмыстармен таныстырып, көпшілікті мазалаған сауалдарға жауап берді.

«Ақша жоқ». Қазір көп адамның аузынан ең жиі естейтін сөзіміз осы. Талай таныстарымыз несиесін уақтылы төлей алмай жүр. Төлемейін демейді, төлегісі-ақ келеді. Бірақ, тағы да сол ақша жоқ. Яғни, ол адам банкрот болған. Қазақстанда енді сол іс жүзіндегі банкроттықты заң жүзінде рәсімдеуге мүмкіндік туындап отыр.

...Барыс жылы табыс жылы болды ма? Бұл енді әркімнің патша көңілі пайымдайтын сұрақ. Тарих қойнауына еніп бара жатқан жылды мақтайтын да, даттайтын да адамдар табылар. Бірақ, олар айтқан пікірдің бәрі бірдей елдік тұрғыдан таразыланар ақиқатпен астасып жатпасы анық.

Сөз жоқ, барыс жылының да белгілі бір қиындықтар, ауыртпалықтар туғызғаны жасырын емес. Десе де, еліміз аман, жұртымыз тыныш, заманымыз дұрыс өткен он екі айды жамандауға пейілі
қанағатпен сусындаған, санасы ақиқатқа арқа сүйейтін адамның аузы бара қоймас, сірә...

Иә, барыс жылының басында мемлекетіміздің мызғымастығы сынға түсті. Әлеуметтік әділеттілік талап еткен көпшіліктің бейбіт шеруіне арандатушылар мен лаңкестер араласып, елдің шырқын бұзғандай болды. Бірақ, билік Қаңтар оқиғасынан қорытынды шығара білді.

Наурыз айында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстандағы саяси трансформацияның негізгі бағыт-бағдарын көрсетіп берген Жолдауын жасады. Сол құжатта көрсетілген бастамалардың негізінде маусым айында Ата Заңымызға өзгерістер мен толықтырулар енгізу жөнінде республикалық референдум өтіп, онда халықтың басым көпшілігі жаңару мен жаңғыру бағытын қолдап дауыс берді. Конституцияның үштен бір бөлігі жаңарды. Өзгерістер мен толықтырулар биліктің бір қолға шоғырлануын шектеуге, билік тармақтарының бір-бірінен дербес, тәуелсіз болуын қамтамасыз етуге, сол арқылы қоғамды одан әрі демократияландыру, ашықтық пен жариялылықты ілгерілетуге, азаматтардың конституциялық құқықтарын қорғау тетіктерін күшейтуге бағытталған. Бір ауыз сөзбен айтсақ, барыс жылында түпкілікті түрде жаңарған Конституция жаңа, әділетті Қазақстанның құқықтық іргетасына айналды.

Барыс жылындағы саяси модернизацияның ең басты нәтижесі – биліктің халық мүддесімен толық санаса бастағаны. Бұл тұжырымның дұрыстығын дәлелдейтін сантүрлі дәйек келтіруге болады. Біз маңызды деген біреуін ғана айтайық: Биылғы 1 қыркүйекте ел Президентінің «Әділетті мемлекет. Біртұтас ұлт. Берекелі қоғам» атты Жолдау жасағаны оқырман қауымның есінде. Сол Жолдауда Ұлттық қордың инвестициялық табысының 50 пайызын еліміздегі әр баланың жеке есепшотына аударып отыру туралы шешім жарияланды. Ол қаржыны бала кәмелет жасына жеткенше ешкім шешіп ала алмайды. Яғни, болашақта Қазақ елінің әр жас азаматы жеріміздің табиғи байлығынан өз үлесіне түскен еншісін алып, оны оқуы мен баспана алуына жұмсай алады деген сөз. Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні, барыс жылы «Ұлт байлығы ұрпақ болашағына қызмет етсін» деген тарихи шешім қабылданған жыл ретінде есте қалмақ.

Сонымен қатар, барыс жылындағы ең елеулі саяси оқиғалардың бірі ретінде 20 қараша күні өткен Қазақстан Республикасы Президентінің кезектен тыс сайлауын айтуға болады. Бұл саяси науқан конституциялық реформаның логикалық жалғасы іспетті еді. Негізгі Заңы жаңарған елдің Президентінің жаңа халықтық мандатқа ие болуы биліктің ісін тиянақты атқарып, қадамын нық басуына мүмкіндік береді. Бұл жолғы сайлаудың тағы бір ерекшелігі – алғаш рет ел Президенті 7 жылдық бір ғана мерзімге сайланатын болды. Демек, ендігі жерде Қазақстанда да бүкіл өркениетті, демократиялы әлемдегідей жоғары билік уақтылы жаңарып отырады.

Еліміздегі үшінші мегаполис атанып, жылдан жылға көркейіп, гүлденіп келе жатқан Шымкент қаласы үшін де барыс жылы табысты жылға айналды. Оның айқын көрсеткіші ретінде шаһардың республика бойынша «Инвестиция жасауға ең қолайлы» өңір атануын айта аламыз. Экономикаға құйылған инвестиция жаңа жұмыс орындарының ашылуына, қазынаға түсетін салық көлемінің артуына, халықтың әл-ауқатының жақсаруына септігін тигізетінін ескерсек, бұл – расында маңызды жетістік.

Сөзіміз дәйекті болуы үшін аз-кем деректерді келтіре кетейік. Шымкент қаласы республикалық қала мәртебесіне ие болғалы бері шаһардың экономикасына 1 триллион 900 миллиард теңге инвестиция тартылған. Ал алдағы 5 жылдықта қала экономикасын дамытуға 6 триллион теңге инвестиция тартудың жоспары жасалған. Әсіресе, инвестицияның 25 пайызының өнеркәсіп секторына бағытталып отырғаны қуантады. Себебі, бұл жаңадан зауыт-фабрикалардың құрылуына, сөйтіп қала экономикасының сапалық тұрғыда жетілуі мен азаматтардың тұрақты жұмыс табуына көмектесері сөзсіз.

Барыс жылында атқарылған жұмыстардың нәтижесінде қаладағы жалпы ауданы 886 гектар алқапты алып жатқан 5 өндірістік аймақта жүзеге асып жатқан инвестициялық жобалардың саны 250-ге жетіп, онда 14 мыңдай жұмыс орны құрылған.

Биыл қалада шағын және орта кәсіпкерліктің іскерлік белсендігі артқан. Белсенді жұмыс істейтін кәсіпкерлік субъектілер саны 2019 жылғы 70 мыңнан қазіргі таңда 107 мыңнан асты. Жалпы өңірлік өнімдегі шағын және орта кәсіпкерліктің үлесі 35 пайыздан 41 пайызға жетті. Білім беру нысандарын дамыту мақсатында 2025 жылға дейін 101 мектеп салу жоспарланса, биылдың өзінде 41 мектеп пайдалануға берілді. Бұйыртса, 2023 жылы үш ауысымды мектеп мәселесі толығымен шешіледі деген жоспар бар. Биыл Шымкент қаласында 1 миллион 60 мың шаршы метр үй салынып, нәтижесінде 8 922 отбасы жаңа баспанаға қол жеткізді, қоныс тойын тойлады.

Міне, осының барлығы барыс жылында Қазақ елінің, соның ішінде шырайлы Шымқаланың ырысы тасып, құт-берекесі кіргенін паш етіп тұрғандай.

Иә, жүрдек уақыт жүрісінен жаңылмайды. Өйткені, ол адам баласының пайым-тілегіне, сана-сезіміне тәуелді емес. Табиғи жылдамдық өлшемі біреулерді алға сүйреген арынды арманнан да, енді біреудің етегінен тартқан керенау жалғаннан да тыс. Уақыт жақсылық пен жамандыққа да, қуаныш пен қайғыға да, жетістік пен кемшілікке де ортақ. Тіршілік сонысымен де сара, сонысымен де дара шығар-ау. Уақыт шіркін жаңылмайтын заңдылығына сүйеніп, айды ай арқалап, жылды жыл жетелеп, жүйтки бермек, жүйтки бермек. Осындайда дана халқымыздың «Туған ай – туралған ет» мәтелі еске түсіп, таңырайсың. Қалай тауып айтқан десеңізші?! Міне, кеше ғана есігімізді қаққан барыс жылын шығарып салып, сынаптай сырғып бара жатқан ғасырдың үшінші онжылдығының үшінші жылына да қадам басқалы отырмыз.

Ал Сіз үшін барыс жылы табысқа толы құтты жыл болды ма, мәртебелі оқырман?

Жетінші шақырылымдағы Шымкент қаласы мәслихатының кезектен тыс жиырма төртінші сессиясы өтті. Сессияға Шымкент қаласы әкімінің міндетін уақытша атқарушы Мақсұт Исахов қатысты.

Шымкентте су мен кәріз үшін төленетін ақы өзге коммуналды қызмет түрлерімен салыстырғанда біршама арзан. «Су ресурстары-Маркетинг» ЖШС-і ұйымдастырған зерттеу жұмыстары осындай нәтиже көрсеткен. Компания жүргізген зерттеуге Шымкент қаласының 900-ден астам тұрғыны қатысқан. Зерттеудің нәтижесінде шымкенттіктердің ең көп соманы жылуға төлейтіні белгілі болыпты. Екінші орында – газ, үшінші орында – байланыс қызметтері, төртінші орында – электрмен қамтамасыз ету болса, су мен кәріздің ақысы тек бесінші орында екен.

Жаңа жылда ең төменгі жалақы,
базалық зейнетақы мен жәрдемақылардың мөлшері өзгереді

Жақында «Қазақстан Республикасының 2023-2025 жылдарға арналған республикалық бюджеті туралы» заң бекітілді. Онда ең төменгі жалақы мен айлық есептік көрсеткіштің жаңа мөлшері, сондай-ақ, зейнетақы мен жәрдемақылардың көлемі көрсетілген. Атап айтқанда, 2023 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазақстан Республикасындағы айлық есептік көрсеткіш көлемі 8,5 пайызға артып, 3 450 теңгені құрайтын болып белгіленді.

Бүгінде Шымкент қаласының экономикасы айтарлықтай дамып келеді. Әсіресе, өнеркәсіп, шағын және орта кәсіпкерлік, сауда және құрылыс салаларында тұрақты өсіп жатыр.
Шымкент қалалық мәслихатының кезекті жиырма екінші сессиясында 2022 жылдың 10 айында атқарған жұмыстары туралы депутаттарға есеп берген Шымкент қаласының әкімі Мұрат Әйтенов осылай деді.

Қаладағы экологиялық мәселелер оң шешімін табуда

Биылғы қараша айында жер шары тұрғындарының саны 8 миллиард адамға жеткені жөніндегі хабар шартарапқа жайылды. Адамзаттың жылдам көбеюі экологиялық проблемалардың өзектілігін арттыра түсері анық.
Халықтың тұтынушылық қажеттіліктерінің артуынан, соған сәйкес техника мен өнеркәсіптің дамуынан туындап жатқан мұндай қиындықтар Қазақстанды да айналып өтпесі анық. Сол себепті өткен жылы Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевтың тапсырмасына сәйкес, ел Үкіметі «Жасыл Қазақстан» атты ұлттық жобаны әзірлеп, бекіткен болатын.