Шымкент келбеті

Ерболат НҰРМАХАНОВ, қалалық мәслихат депутаты:

– 2014 жылы 40 тан астам елдімекен қала аумағына қосылып, жер көлемі екі есеге ұлғайды. Қаланың инфрақұрылымдық жүйесін дамыту жоспарының маңызы арта түсті. Ал бізде әзірге табиғи газбен түгел қамтылмаған аймақтарды ескерсек, Президентіміз Нұрсұлтан Әбішұлының ұсынған бес бастамасы өте өзекті. Әсіресе, Қазақстанның барлық аймағын табиғи газбен қамту бастамасы қолға алынды.

2017 жылы «Ынтымақ», «Бозарық» елдімекендеріне газ жүйесі тартылып, қазіргі таңда абоненттеу жұмыстары жалғасуда. 2018 жылы қаламыздың «Жаңа тұрлан», «Ұлағат» тұрғын алаптарында газ құбырларының құрылыс-монтаждау жұмыстары жүргізілуде. Қазіргі уақытта «Ақтас», «Сайрам» елдімекені, «Тұран», «Асар-2» шағынауданы, «Қайнарбұлақ», «Бадам-3», «Сәуле-2» тұрғын алаптарында табиғи газ құбыры тартылмаған. Себебі, қалада 2 ғана автоматты газ тарқату станциясы жұмыс істеп тұр. Жоғары қысымдағы газды орташа қысымға айналдырып шығаруға шамасы жетпейді. Яғни, үшінші станция салу қажеттілігі бар. Бұл туралы облыстық энергетика және тұрғын үй коммуналдық шаруашылығы басқармасына ұсыныс жолданған. Елбасы бастамасын негізге ала отырып, жұмыс істеу барысында толығымен табиғи отынға көшсек, қаланың экологиялық ахуалы да бүгінгіден әлдеқайда жақсармақ.

Шымкент қаласында осыдан үш жыл бұрын Қаратау атты жаңа аудан құрылған болатын. Жер көлемі 32 256 гектар аумақта 17 шағынаудан, 13 тұрғын алап орналасқан. Аудан халқының саны қазір шамамен 218 мыңға жетті. Аудан өмірі, тұрғындардың тыныс-тіршілігі, инфрақұрылым саласындағы және Мемлекет басшысының саясатын түсіндіру бағытында атқарылған жұмыстар жайлы аудан әкімі Ғабит Мәуленқұловпен сұхбаттасқан едік.

– Ғабит Патшаханұлы, аудан тізгінін қолыңызға алғалы бір жыл өтіпті. Осы уақыт аралығында Қаратау ауданында нендей өзгерістер болды? 

– Ең бірінші Қаратау ауданындағы өзекті мәселелерді шешу жолдарын негізге алған іс-шара жоспарын бекітуге тапсырма алдым. 99 тармақтан тұратын іс-шаралық жоспарымызда халыққа ең қажеттісі – су, газ, сапалы электр жарығы болды.
Біз алдымен елдімекендердегі ауызсу мәселесін шешіп алдық. 2019-2020 жылдарға жоспарланған ауызсумен қамту жұмыстарының жобасын қала әкімдігінің қолдауымен 2018 жылға жақындаттық. Аудан әкімдігінің бастамасымен жеке кәсіпкер тарапынан «Асар-2» шағынауданындағы 130 тұрғын үйге ауызсу тартылды. Ал «Мәртөбе» тұрғын алабының ескі құбырлары «Су ресурстары – маркетинг» ЖШС-і жоспарға сәйкес жаңартылды. Ағымдағы жылы «Сайрам» тұрғын алабы мен «Тұран» шағынауданына су құбырын тарту жұмыстары басталып кетті. Ал бірқатар елдімекенде ауызсу құбырларын тарту құрылысы келесі жылы басталады. Қазір бюджеттен қаражат қаралып, ЖСҚ әзірленуде.

– Табиғи газға деген сұраныс та өзекті. Оның үстіне, БҰҰ-ның Даму Бағдарламасына сәйкес, үлкен мегаполиске айналатын шаһар қою түтіннен құтылуы қажет. Яғни, қаланы көк түтіннен құтқарып, экологиялық ахуалын жақсарту үшін көмір, басқа да отын түрін жағудан сұйық отынға көшудің маңызы зор. Қаратаулықтар мұндай мүмкіндікке қашан қол жеткізбекші?

– Биыл «Бозарық» саяжайын табиғи газбен қамтуға 727 млн теңге қаралып, құрылыс жұмыстары қарқынды жүріп жатыр. Тағы 5 елдімекенді сұйық отынмен қамту барысында ЖСҚ әзірленуде. Атап айтқанда, «Асар-2», «Тассай, «Тұран», «Достық» шағынауданында бұл жұмыстар келесі жылдың соңына дейін нәтижесін беруі тиіс.

– 2017 жылдың 9 айлық есебінде қатты тұрмыстық қалдықтарды шығару үшін мекеме мен тұрғындар арасында жасалған келісімшарт түзу көрсеткіші 97%-ға жетті депсіз. Мұны неге 100%-ға жеткізбеске?

– Аудан тұрғындарынан келіп түскен өтініш негізінде көшелердің барлығына келісімшарт түзілгенімен әлі де бос жатқан жер телімдері бар. «Қайтпас», «Нұртас», «Тұран», «Достық», «Қайнарбұлақ» шағынаудандарында жаңадан жеке үйлер салынуда. Яғни, мұнда ай сайын өзгеріс орын алатынын ескерсек, сол жаңа нысандар жылжымайтын мүлкіне құжатын рәсімдеп үлгергенше келісімшарт түзбегені 3%-ды құрайды.

– Өткен жылдан бері осы жекеменшік үйлерді орталық кәріз жүйесіне қосатын құбыр тартыла бастады. Бұл бағыттағы жұмыстардың нәтижесі қалай?

– Өткен жылы «Нұртас» шағынауданында басталған кәріз жүйесінің құрылыс жұмыстары биыл «Қайтпас» пен «Ақжайықта» жалғасты. Бүгінгі таңда тұрғын үйлерді абоненттеу жұмыстарын іске асыру жоспарлануда. Сондай-ақ, «Тассайдағы» Тәуке хан көшесінен Қ.Төлеметов көшесіне дейінгі кәріз коллекторына да 45,4 млн қаржы бөлініп, құрылыс жұмыстары кестеге сай жүргізілуде.

– Қаратау ауданында 963 көшенің жалпы ұзындығы – 1050 шақырым. Оның 424 шақырымына асфальт төселген екен. Қалған шақырымның жағдайы қандай?

– Биыл ауданда әлеуметтік нысандар орналасқан 6 көшеге аяқжол салуға қаржы бөлінді. №85, №125 жалпы орта мектебі мен «Қаражол» емханасына баратын көшелерде аяқжол құрылысы басталды. Ал тағы үш көшенің жұмысын жүргізуге мемлекеттік сатып алу конкурсы жарияланды. Аудандағы тұрғын алаптар мен шағынаудандардың жаңақұрылыс аумағындағы топырақ жолдарға бюджеттен 105 млн теңге қаралып, «Достық», «Нұртас», «Қайнарбұлақ», «Асар-2», «Таскен», «Азат», «Бозарық», «Тассай», «Исфиджаб» және «Өтеміс» тұрғын алабындағы бірқатар көшелерге шағал тас төселді. Одан бөлек аудан әкімдігінің ұйымдастыруымен кәсіпкерлер тағы бірнеше көшеге шағал тас төсеуге демеушілік жасады. Қазір ауданда 46 шақырым топырақ жол бар.
Шымкент қаласы жолаушылар көлігі және автомобиль жолдары бөлімі тарапынан 34 көшенің ЖСҚ-ы әзірленуде.

– Кәсіпкерлердің демеушілігімен шағынаудандарда бейнебақылау камерасын орнатуды ең алғаш Қаратау ауданы қолға алды. Қылмыс көп пе, демеуші көп пе?

– Қаланың шетінде орналасқан шағынаудандарда құқықбұзушылықтың жиі болатынын жасырмаймын. Бұл көрсеткіш аудан әкімдігін ғана емес, қала басшылығын да, депутаттар мен осы ауданның кәсіпкерлерін де алаңдатты. Қылмыстың алдын алып, қала аумағындағы қауіпсіздікті қамтамасыз ету, қоғамдағы тәртіп пен бала тәрбиесіне деген жауапкершіліктің нәтижесі дегеніміз дұрыс. Жуырда ғана кәсіпкер әрі қалалық мәслихат депутаты Т.Әмірбеков «Қайнарбұлақ» саяжайына сапалы 16 бейнебақылау камерасын орнатуға демеушілік жасады. Қазір көрсеткіш әлдеқайда жақсарды. Ендігі мақсатымыз – бұл жобаны басқа да шағынаудандарда жалғастыру және әрбір көпқабатты тұрғын үйдің ауласына да бір-бір камера орнату жоспары бойынша бірқатар жұмыстар атқарылуда.

– Болашақтың қамын ойлап, белсенді әрекет етіп жатқандарыңыз құптарлық-ақ. Бұл ретте аудандағы абаттандыру жұмыстары жайлы айтсаңыз...

– 2016-17 жылдардың жоспарына сәйкес, «Нұрсәт» шағынауданында тозығы жеткен 6 ауланы толық абаттандыруға және 1 аулаға қосымша балалар мен спорттық алаңша құрылысына 98,8 млн теңге қаралған болатын. Қараша айының соңында бұл жұмыстар пайдалануға тапсырылады. «Нұрсәт» шағынауданында мұндай жұмыстар келесі жылы да жалғасады. Атап айтқанда 3 ауланы абаттандыруға, 26 аулаға қосымша балалар ойын алаңшасы мен спорттық құрылғылар орнатуға, 41 көшеге аяқжол салып, 22 қоқыс алаңын заманауи үлгіде жасақтауға ЖСҚ мақұлданды. Қаражат бөлу мәселесі 2018 жылдың бюджетін қарау кезінде мәлім болады.

– Аудан тұрғындарына айтар ой-пікіріңіз, ұсынысыңыз бар ма?

– «Нұрсәт» шағынауданында орналасқан көпқабатты үй тұрғындарына жиі түсіндіру жұмыстарын жүргізгенімен істі заң шеңберінде қарауға мәжбүрлейтін жағдай бар. Ол – төменгі қабат тұрғындарының ауладағы көпшілікке арналған орынды жеке меншігіне айналдырып алуы. Терезесінің тұсынан 10 көлік сыятын орынға 6 көлік қойып, шатыр жауып, сыртын қоршап алған. Басқа тұрғындар ол жерге көлігін қойса, «шатырды мен жаптым» деп дауласады. Соңы тұрғындардың бәріне ортақ жер дауына тіреледі. Жалпы, көпқабатты үйдің ауласын қоршап алу, шатыр жабудың қай-қайсысы да заңсыз. Ол көпшілікке арналған, сондықтан бұл ескертуге бейжай қарамаса екен.

– Әңгімеңізге рахмет!

Сұхбаттасқан
Ақмарал МОЛДИЯРҚЫЗЫ

Биыл «Нұрсәт» шағынауданының құрылғанына 13 жыл толды. Бір мүшел уақытта шағынаудан адам танымастай өзгерді. Ұзындығы 2,5 шақырым аллеяға егілген бір кездегі кішкентай аршалар бүгінде биіктеп өсіп қалған. Көпқабатты тұрғын үйлер саны 300-ге жуықтап, халық саны – 40 мыңға жеткен. Жер аумағы кеңіп, тағы бір «Нұрсәт» тұрғын алабы пайда болды. Ең үлкен жаңалығы - бір кездері қаланың шеті саналатын елдімекен орталыққа айналып үлгерді.

«Нұрсәтті» Шымқаланың орталығына айналды деуге негіз бар. Әкімшілік іскерлік орталық, театр, көрме орталығы, гимнастика мектебі, «Түркістан» сарайы секілді маңызды деген ғимарттардың барлығы осында шоғырланған. Шағынаудандағы алғашқы құрылыс жұмыстары 2004 жылдары басталды десек, оның қарқыны қазір тіпті арта түсті.

Шағынауданның аумағы жылдан жылға кеңейіп жатыр. Қазір Бәйтерек көшесінің арғы бөлігі «Нұрсәт» тұрғын алабы деп танылып, ол жақтың өзінде құрылыс жұмыстарының қарқыны күшті. Қазірдің өзінде онда 31 көпқабатты тұрғын пайдалануға берілген, 23 тұрғын үйдің құрылысы жүруде. 1200 орындық мектеп құрылысы бітуге жақын, желтоқсан айында пайдалануға беріледі. Сыйымдылығы 8 мың адамды қабылдайтын мешіт салынып жатыр, – дейді Қаратау аудандық әкімдігінің халықпен жұмыс жүргізу бөлімінің басшысы Бауыржан Қалдыбаев.

Жауапты маман шағынауданның көркейіп-гүлденуі тұрғындармен тығыз жұмыс істеудің нәтижесі екендігін атап өтті. Абаттандыру, көше мен аула тазалығы, коммуналдық мәселелерді шешу, қауіпсіздікті қамтамасыз етуде аудан әкімдігі тұрғындарды жұмылдырып, жаңашылдықты ендірген. Осы себепті елдімекенде тазалық мәселесі шешілген, тыныш әрі ондағы әрбір тұрғын өзін қауіпсіз санайды.

Шағынауданды бейнебақылау қырағы бақылайды

Шағынауданда тұрғындардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуде айтарлықтай жұмыстар атқарылған. Барлық тұрғын үйге жарықтандыру бағаналары қойылған. Қазір көшелерде 65 бейнекамера орнатылып, басым бөлігі орталықтандырылған жүйеге қосылған. Нәтижесінде, ұсақ қылмыс, көлік ұрлығына мұнда жол жоқ. Орын алған жағдайда, бұл жүйе арқылы қылмыстың тез арада ашылуына септігін тигізеді. Енді, тұрғындар өз ауласы мен баспанасының қауіпсіз болғандығын дұрыс санаған. 

– 14 көпқабатты тұрғын үйдің ауласы мен подъездеріне бейнебақылау қойылды. Оны тұрғындар арнайы бағдарлама арқылы өз смартфондарына енгізді. Енді, нұрсәттіктер қай жерде болмасын ұялы телефоны арқылы үйлерінің қауіпсіздігін бақылап отырады», – дейді әкімдік өкілі.

«Басқару компаниясын» құрған

Көпқабатты тұрғын үйдің коммуналдық мәселелері көп. Су құбыры, жылу, аула, жертөле тазалығы, ойын алаңшаларының күтімінде мәселер жиі туындайды. Бұл жұмыстардың жауапкершілігі «Нұрсәт» шағынауданында «Спецкомплектсервис» ЖШС, «Нұрсәт»тұрғын алабында «Қызметкер – СК» ЖШС-на жүктелген. Дегенмен, үй болған соң шатыры, қасбеті тозады, табиғи апаттардан бүлінеді. Сол себепті, тұрғындардың пікірі мен ұсыныс-тілектері негізінде шағынауданда басқару компаниясы құрылған. Олардың саны қазір екеу: «ОҚО үйлерді басқарушы» және «Шымкент Сити» басқарушы компаниясы. Сала маманы компанияның тиімді тұстарын былайша жеткізді: «Қалалықтар өздері тұратын көпқабатты тұрғын үйді, ауласын күтіп-ұстауы міндетті. Қызмет көрсететін мекеме тарапына кейде тұрғындардың жауапкершікпен қарамауынан бұл міндеттер орындалмайды. Қоқыс әкетілмейді, аула тазаланбайды, алаңшалардағы құрылғылар сынады дегендей. Ал басқарушы компания осы мәселелердің барлығын қамтиды және қызмет көрсететін мекемелермен бірлесе жұмыс істейді. Яғни, ұйымдастыру жұмысын жүргізеді әрі істің орындалуын қадағалайды. Екіншіден, компания екінші деңгейлі банктен есепшот ашады. Осыған тұрғындар қалтасына қарай ай сайын қаражат құйып отырады. Жиналған қаржы шатырды жөндеуге, алаңшаларды ретке келтіруге, тағы басқа қажетті жұмыстарды атқаруға жұмсалады».

Айта кетерлігі, компания жұмысына тұрғындар белгілі бір мөлшерде ақша төлеп отырады екен. Әкімдік өкілі бұл әдіс тұрғындарды өзі тұрып жатқан үйдің тазалығына, күтіммен қарауына жауапкершілікпен қарауға үйретеді дегенді алға тартты.

Ауласына гүлдің 30 түрін еккен

«Нұрсәт» шағынауданыны тұрғындары ағаш-тал егу жұмыстарында белсенді. Олар күз-көктем айларында бір тал болса да, ауласына қондыруды әдетке айналдырған. Қаратау ауданы әкімдігінің қолдауымен осы жылы тұрғындар өздері 3000 түп көшет отырғызған.

Шағынауданның көркейіп, көгалдандыруына үлес қосып жүрген жандар бар. Солардың бірі - Бақытжамал Қозыбақова №236, 237, 238 үйдің ауласын гүлдендіріп жіберген. Мұнда қазір гүлдің 30-дан астам түрі жайқалып тұр. Түймедақтың төрт-бес түрі, намазшамгүл, хризантема тағы басқасынан көз сүрінеді. Иісі алыстан аңқиды әрі үйдің ауласы көрікті. 

– Отырар ауданында туып-өстім. 2007 жылы №238 үйге көшіп келдік. Бала кезімнен гүл өсіруге құмар болдым. Бос жатқан жерді көріп, тыныш отыра алмадым. Өткен жылы үй төрайымы болып сайланған соң, тұрғындарды бұл іске жұмылдырдым. Аулаға гүл отырғызуға жағдайлар қарастырылған екен. Тек оларды қолданбаған соң істен шыққан. Су бар. Құбырларды ретке келтіріп, тұрғындардың көмегімен шланга сатып алдық. Сосын гүлдің ұрығын, көшетін жан-жақтан жинап, ерінбей ектік. Арасында ерте көктемде ашатын, бір жылдық, көп жылдығы бар. Енді, көпжылдық түрлерінің көшетін екінші орындарға көшіріп жатырмыз. Барлық тұрғындарға алғыс айтамын. Бұл көпшілікпен біткен іс. Қала күні мерекесі таяп келеді. Бұл менің туған күніммен тұспа-тұс келетін мереке. Қос мерекені жылда үйімізде атап өтеміз. Әрқайсысымыз туған қаламызға жанашырлықпен қарап, дамуына үлес қоссақ, соның өзі үлкен жұмыс, – дейді үй төрайымы.

«Нұрсәт» шағынауданында дәл қазір көпқабатты тұрғын үйлерде қысқа дайындық жұмыстары жүруде. Сығымдау жұмыстары жақындауға таяу. 

Жаз бойына шағынауданда 700 метрге жуық жолаяқтар салынып, алаңшалардағы құрылғылар жаңасымен алмастырылған. Сынған орындықтар жаңартылған. Маман осы тұста, тұрғындарға ауладағы әрбір дүниеге жанашырлықпен қараса деген тілегін де жеткізді.

Шымкент қаласының аумағына қосылған аймақтардың бірі – Текесу тұрғын алабы. Елдімекен Төле би ауданынан қалаға 2014 жылы өткен. Ауыл шағын ғана. Халыққа қызмет көрсететін үш мекеме бар. Бір мектеп, бір медициналық пункт, бір дүкен. Қалаға өткен жылдардан бастап Текесу тұрғын алабының ахуалын жақсартуда атқарылған жұмыстар аз емес. Ауыл толықтай көгілдір отын, жарық, ауыз сумен қамтамасыз етілген. Елдімекеннің ішкі жолдары жөнделіп, халықтың игілігіне берілген. Бір айта кетерлігі, текесулық қариялар жастарына құқық бұзушылыққа жол бермейтіндігімен ерекшеленеді екен. Ауылдың тыныс-тіршілігін өз көзімізбен көріп қайттық.

Су қоймасында енді қауіп болмайды

Елдімекен қаладан 22 шақырым қашықтықта орналасқан. Мұнда 120 отбасы, 700-ге жуық халық тұрады. Тұрғындардың дені мал және егін шаруашылығымен айналысады. Малын бағып, ет-сүтін сатады. Бидай, мақсары мен жоңышқасын егеді. Ауыл тұрғындарының әлеуметтік жағдайын жақсартуға көмегі тиіп нысандардың бірі – Текесу су қоймасы. Бұл өңірдегі ірі су қоймалардың бірегейі. Қоймаға жиылған су Текесу ғана емес, көрші ауылдардың суармалы шаруашылығына пайдасы тиіп тұр. Сондықтан егіс егіп, пайда көрем дейтіндер үшін ағын судан тапшылық жоқ. 

Біз су қоймасындағы қызу жөндеу жұмыстарының үстінен түстік. Көктемдегі селден кейін қас бет қабырғасы қирап, айдын апатты деп танылған болатын. 

– Су қоймасының сыйымдылығы 481 млн текше метр. Ауыл-аймақтағы тұрғындар ағын су арқылы өз шаруашылықтарын жандандырып отыр. Қазір апатты болдырмау, қауіптіліктің алдын алу мақсатында күрделі жөндеу жұмыстары жалғасып жатыр. Айдынның беткейлері бетондалып, жолдар асфальтталады. Жарықтандыру жүйесін жақында іске қосамыз. Бұл жұмыстарға облыстық бюджеттен 35 млн теңге қаралды, – дейді мердігер мекеме «Континет Plast» ЖШС-нің прорабы Е. Бейсенбаев.

Жаңа мектептің құрылысын күтіп жүр

Текесу тұрғындарына жуырда ғана жаңа медициналық пункт пайдалануға берілген. Енді ауыл халқы жаңа мектептің құрылысын күтіп жүр. Өйткені, елдімекендегі №121 Текесу негізгі мектебінің іргетасы 1964 жылы қаланған. Алпыс жылға жуықтаған тарихы бар мекемеде өзекті мәселе де аз емес екен. 

–131 оқушымыз бар. Оларға 20 ұстаз сабақ береді. Білім беру, тәрбие деңгейі жақсы. Биыл 9-11 сыныптар қайта ашылды. Өйткені, 8 шақырым көрші ауылдағы мектепке қатынап оқу оңай емес. Балаларымыз шынында табанынан тозып кетті. Сосын жоғарыға өтініш жасап, екі сыныпты қайта аштырдық. Енді жалпы орта мектеп боламыз. Білім ордасы өте ескі. Сала мамандарының тексеруі кезінде санитарлық талаптарға сай келмейді деп жиі ескерту жасайды. Жоба бойынша жаңа мектептің құрылысы 2019 жылы басталады. Екіншіден, тозығы жеткен жолмен қалаға қатынау өте қиын. Транспорт болса жоқ, – дейді мектеп директоры Бауыржан Құдайбергенұлы.

Қаладан ауылға қатынайтын автобус қажет

Әмірхан Исақов – ауыл биі. Текесудың жоғын түгендеп, тұрғындардың жағдайын жасауға әрекет етіп жүретін жандардың бірі. Ауыл биі елдімекенде халықтың әл-ауқаты жақсы екендігін алға тартты. Әл-Фараби ауданына қарайтын тұрғын алапта соңғы жылдары көптеген игі істер жасалғандығын атап өтті. Басты көшеге 46 жарық бағандары қойылыпты. Екі аялдама орнатқан және екі көшеге шағал тастар төселіпті. Ауылдағы ендігі шешімін күткен екі мәселе бар. Сапалы ауыз су жүйесі жүріп, қалаға қатынайтын қоғамдық көлік қажет дегенді айтты.

– Қалаға жету мұң. 2014 жылға дейін Текесу-Шымкент бағытымен Газель қатынады. Күніне 5 рет жүретін. Одан кейін №51 маршрут келді. Кейін көлік тасымалдайтын компаниялар тиімсіз екенін алға тартып, тоқтатып тастады. Бұған басты себеп – қаладан Текесуға дейін жол сапасы өте нашар. Қоғамдық транспорт иелеріне бұл тиімсіз болғанымен, мұнда мыңға жуық халық тұрады. Балаларымыздың бәрі қалада жұмыс істейді. Мал, егін шаруасындағы өнімдеріміз – біздің табыс көзіміз. Одан басқа бізде жұмыс жоқ. Қалаға апарып сатып күн көретіндер үшін бұл қиын, – дейді ауыл биі. 

Әмірхан Исақов ауылда тәртіп өте күшті екендігін алға тартты. «Жастармен жұмыс істейміз. Қылмысқа, тәртіп бұзушылыққа жол бермейміз. Әзірге ауылда қылмысқа барған жандар жоқ», – деді бір сөзінде.

Текесу ауылында ауыз су үшін қазір төлем жасамайды. Қала аумағына қосылғанға кейін тұрғындарды Төлеби ауданындағы «Ленгер су» МКК ауыз сумен қамтамасыз етіп келген. Кейін сусыз қалады. Ауыл биі, мектеп директоры ауылдықтармен бірлесіп, ауылдағы бұлақтың көзін ашады. Құбыр арқылы бұлақ суы ауылға түгелімен тартылады. «Жер астынан шығып жатқан судың қысымы азайғанда, арыны төмендейді. Сапалы ауыз суды жақсартуда ауылдықтар «Су ресурстары маркетинг» мекемесімен бүгінде келіссөздер жүргізуде.

Биліктің көмегі

Әл-Фараби ауданы әкімдігі текесуліктердің бұл мәселерімен жақсы таныс. Оны шешудің жолдарын қарастырып келеді. Соңғы 3-4 жылда атқарылған жұмыстар баршылық.

– Текесу тұрғын алабына баратын жолдың 6,04 шақырымына орташа жөндеу жұмыстарын атқаруға бюджеттен қаржы қаралды. Қазіргі таңда, мемлекеттік сатып алу конкурсы өткізілуде. Конкурс жеңімпазы анықталған соң жөндеу жұмыстары басталады. Қоғамдық көлік мәселесі де жуырда шешіледі. «Шымкент bus» ЖШС ашылып, 10 әлеуметтік маңызы бар бағыттардың сызбалары бекітілді. Енді жаңа автобустар сатылып алынады. Текесуға №142 автобус бағыты қызмет көрсететін болады,– деді Әл-Фараби ауданы әкімдігі инфрақұрылым және көріктендіру бөлімінің бас маманы Мадина Ордабаева. 

Ауылда жуырда балалар алаңшасы ашылыпты. Жанында тренажор құрылғылары қойылған. Бұған балалар мәз. «Елдімекеннің инфрақұрылымын дамыту мақсатында 12 млн теңге бөлінді. Балалар алаңшасына 6 млн, қалған қаржыға сол алаңшадан бастап №121 мектепке дейін жолаяқ салынды», – деді Әл-Фараби ауданы әкімдігінің халықпен жұмыс жүргізу бөлімінің бас маманы Ақмарал Үсенова.

Расында, жолдың нашарлығы байқалады. Дегенмен, ауылдықтар үшін жолды жөндеуге қаржы бөлінгені үміт берді.

Қалаға іргелес Бозарық елдімекені жыл өткен сайын жаңарып, түлеп келеді. Өткен ғасырдың 30-жылдарынан бастау алатын Бозарық ауылының тарихы тереңде. «Оңтүстік Қазақстан ауыл анықтамалығында» «боз» деген сөздің мағынасы – сұр топырақ» деп келтіріледі.

900 орындық мектеп салынуда

Қазірде елдімекен Бозарық ауылы және 1,2,3-саяжай болып бөлінеді. Бозарық ауылында 4160, үш саяжайды қоса есептегенде 7021 тұрғын бар. Яғни бозарықтық ағайынның саны 11 мыңның үстінде. Бұл көрсеткіш күн санап елдімекенде адам санының көбейіп келе жатқанын білдірсе керек. Халық санының тығыздығын ескерген жергілікті тиісті органдар былтыр Бозарық ауылынан 1200 орындық екіқабатты мектеп салынып, пайдалануға берілген болатын. Алайда саяжайдағы оқушыларға аталған мектеп алыс болғандықтан, ол жаққа қатынап оқи алмады. Ал саяжайдың өзіндегі 600 орындық мектепте балалар үш ауысымда оқуға мәжбүр. 

Жергілікті ауыл ақсақалдары әбден толғағы жеткен осы мәселені бірнеше жылдан бері қала және аудан әкімінің, білім және құрылыс бөлімдерінің назарына қойып келді. «Көш жүре түзеледі» дегендей, осыдан екі ай бұрын «Бозарық» саяжайының өзінен 900 орындық үш қабатты мектептің құрылысы басталып та кетті.

Ауылдың ажарын ашқан аялдамалар

– Бозарықтың тұсынан өтетін Шаян тас жолы толықтай күрделі жөндеуден өтуде. «Отау Строй» ЖШС мердігерлік ететін жолдың құрылыс жұмыстарына Тұрғын үй коммуналдық шаруашылық бөлімі ұсыныс беріп, құрылыс қазан айында аяқталып, тапсырылады, – дейді Қаратау ауданының «Бозарық» елдімекені бойынша жетекшісі Берік Жанаев. 

– Бозарықтың тұсынан өтетін негізгі асфальт жолдың құрылысы сапалы жүргізілуде. «Алайда саяжайдың ішкі жағындағы жолдар істелмеген. Былтыр ішкі орамдық жылыту жүйелерінің жер астынан тартылуына байланысты жолдар қазылды да, кейіннен жауапты мамандар үстін жауып қоя салды. Ол күз бен қыста біздерге көптеген қиындықтар туғызды. Жер лай, батпақтан көз ашпай қалдық. Сөйтіп көше тұрғындары бірігіп, өз қалтамыздан көшемізге шағал тас төседік. Ішкі көшелердегі жолдарға да асфальт төселсе», – дейді Дархан көшесінің тұрғыны Төлеген Тұрлыбеков. 

Тұрғынның шағымына байланысты біз Түрғын үй коммуналдық шаруашылық бөлімінің сектор меңгерушісінің міндетін атқарушы Игілік Тұрғынбековке қоңырау шалдық. «2018 жылға қарай ішкі орамдық жылыту жүйелерінен бөлек көшелерге кәріз жүйесі де тартылады. Былтыр біз екі жұмыс болмасын деп асфальт төсемедік. Кәріз жүйесі толықтай тартылып біткен соң ішкі көшелерге де асфальт төселетін болады», – дейді И. Тұрғынбеков. 

Бүгінде Бозарық саяжайының өзекті мәселесі кезең-кезеңімен шешімін тауып келеді. Мәселен сайжайға кіреберісте «Шайхана» аялдамасы орнатылды. Бір ғана кіреберіс емес, саяжайдың тағы үш жерінде тура осындай жинақы аялдамалар қойылған. Бұрын аялдама деген атымен болмайтын аумақтың қазіргі ажары ашылып, реңі кіріп қалғандай.

Газдандыру жұмыстары қызу жүргізілуде

Табиғи газ бозарықтықтарға қол жетпестей көрінетін. Қысымен ағаш пен көмірді отын қылып, оның күлін шығарып, көктемге ілінетін. Енді биылдан бастап, нақтырақ айтсақ, қараша айында ол қиындықтың бәрі артта қалмақ.

Тұрғын үй коммуналдық шаруашылық бөлімі «Әсель А» мердігер компаниясына былтыр шілде айында тапсырыс берген. Сол уақыттан бастап халыққа құрылыс жөніндегі түсіндіру жұмыстары жүргізіліп келеді. Көптеген үйлерге газ құбырлары кіргізіліп те қойды. Егер құрылыс және техникалық жұмыстар ойдағыдай аяқталса, алдағы қараша айында саяжайға газ келеді.

Емхана қашан салынбақ?

Бозарықта атқарылып жатқан, жоғарыда тілге тиек еткен игілікті істер баршылық. Алайда өзекті бір мәселе әлі де шешімін таппай келеді. Ол – №10 емханаға қарайтын медбөлімше мәселесі. Елдімекенде 11 мыңнан астам адамның тұратынын ескерсек, сол 11 мың тұрғынға аядай ғана екі бөлмеден тұратын шағын медбөлімше жұмыс істейді. Оның өзінің әбден тозығы жеткен, санитарлық талаптарға сай келмейді. Ал онда бар болғаны екі-ақ дәрігер мен бірнеше медбике қызмет көрсетеді. Әсіресе қыс мезгілінде бөлімшеге келген тұрғындар ұзын-сонар кезек күтуге мәжбүр. 

– Екі дәрігер мен бірнеше медбике халыққа қызмет көрсетіп үлгере алмауда. Тиісті маманның қабылдауына немесе сараптама тапсыруға 5-6 шақырым алыс жердегі «Қайтпас» шағынауданындағы №10 емханаға баруға тура келеді, – дейді ауылдың ақсақалдар кеңесінің төрағасы Сәбит Атамбаев. 

Аталған мәселе бойынша №10 емхананың мамандар бөлімінің басшысы Әсия Досқалиевамен сөйлескенімізде, ол облыстық Денсаулық сақтау басқармасына хабарласуымызды сұрады. Біз осы ретте 11 мың тұрғынның атынан Бозарыққа бір емхананың қашан салынатыны туралы қызметтік хатты облыстық Денсаулық сақтау басқармасының басшысы Мұқан Егізбаевқа жолдадық. Алдағы уақытта құзырлы мекеменің тиісті жауабын күтетін боламыз.

Суретті түсірген
Б. СЕЙІТЖАППАР

Жақында ғана «Қайнарбұлақ» тұрғын алабындағы бірқатар көшелерге 16 бейнебақылау камерасы орнатылды. «Қайнарбұлақта» 42 алап (массив), 213 көше бар. Жазғы маусымда 8 762 үйден 53 245 тұрғын тіркелсе, қысқы маусымда олардың саны 32 570-ке азаяды. Бұдан өзге «Қайнарбұлақ» тұрғын алабында 3 дәріхана, 51 сауда дүкені, 2 шіркеу мен 1 орталық базар және 1 мектеп жұмыс істейді. Аталған аумақ тәртібін Қаратау полиция бөліміне қарасты №54 учаскелік полиция пункті бақылайды.

Тәртіп сақшысына артылар жауапкершілік көп

Ғабит Патшаханұлының айтуынша, аудандағы құқық бұзушылық оқиғаның жартысынан көбі бір ғана «Қайнарбұлақ» тұрғын алабында тіркеледі.

– Бұл көрсеткіш көңілді көншітпей тұр. Құқық бұзушылықтың жиі орын алатын себебі, мұнда бұрынғы саяжай әлі де демалушылар үшін қызмет етуде. Демалуға 1-2 күнге ғана келетін адамдар көбіне тазалық тұрмақ, тәртіпті де сақтамайды. Спирттік ішімдік ішіп, бір-бірімен қақтығысып қалады. Жол жүру ережесін ескермейтін жүргізушілердің үстінен тұрғындар жиі шағымданады. Екіншіден, «Қайнарбұлақта» тұрғындар саны басқа шағынаудандарға қарағанда 3-4 есе көп. Үшіншіден, қаланың шетінде орналасқан, – дейді аудан әкімі.

Қылмыс жиі орын алатын аймақтағы жағдайды жан-жақты саралаған Ғ. Мәуленқұлов мәселені қала әкімі Ғ. Әбдірахымовтың назарына ұсынған.

Маңызды мәжіліс, нәтижелі жұмыс

«Қайнарбұлақ» тұрғындарының қауіпсіздігін қамтамасыз етіп, құқық бұзушылықты жою, инфрақұрылым салаларын дамыту және басқа да өзекті мәселелердің шешімін табу мақсатында жыл басында мәжіліс өтіп, хаттама толтырылған. 

Ғ.Әбдірахымов төрағалық еткен алқалы жиынға қала әкімінің орынбасарлары, аппарат басшысы, қалалық құрылымдық бөлім басшылары мен қалалық және аудандық Жергілікті полиция қызметі, Қаратау ауданы прокуроры қатысып, нақты тапсырмалар алған. 

Қала басшысы міндеттеген шаруалар хаттама негізінде 6 айда аяқталуы тиіс болса, Шымкент қаласы әкімі аппаратының басшысы Р.Аюпов оның бірқатарын атап өтті.

– «Қайнарбұлақ» тұрғындары енді коммуналдық қызмет төлемдерін төлеу үшін орталыққа келіп әуреленбейді. Олар үшін төлем қабылдайтын 7 терминал орнатылды. Сондай-ақ, «Қазпочта» АҚ басшысының келісімімен почта бөлімшесі ашылып, бүгінгі таңда саяжай тұрғындарына қызмет етуде, – дейді Рашид Абатуллаұлы.

Ғ.Әбдірахымов «Қайнарбұлақ» тұрғын алабы және саяжайындағы жер телімдері мен үйлердің құжаттары заңдастырылуын, тұрғындардың тұрғылықты мекен жайы бойынша тіркеуге алынуын орынбасары Н.Көшеров, құрылымдық бөлім басшылары Қ.Сайлауов, Н. Архабаевқа тапсырған. Бұл бағытта бүгінде тұрғындар тұрақты мекенжайы бойынша тіркеуге алынып, 96 үйдің құжаты заңдастырылды. 

№83 жалпы орта мектептің де құжаты рәсімделді. Аудан әкімі Ғ. Мәуленқұлов осы орайда тұрғындарды қуантатын бір жаңалығымен бөлісті.

– Биыл қайнарбұлақтықтар үшін тағы бір жаңа мектеп пайдалануға беріледі. 1200 орындық білім ошағы «Нұрлы жол» бағдарламасы аясында жүзеге асып отыр. Жақында бұл аумақтан дәрігерлік амбулаторияны ашу жоспарланды. Қала орталығына қатынайтын қоғамдық көлік тұрғындардың жол жүруін жеңілдетті. Сондай-ақ, тұрғын алапта 7 аялдама, 2 бағдаршам орнатылды. Жол салу, шағал тас төсеу, жаяу жүргіншілерге арналған аяқжол құрылысы мен сапалы жарықпен қамтамасыз ету жұмыстары әлі де жалғаса бермек. Біз Ғабидолла Рахматоллаұлы міндеттеген тапсырмаларды 100% орындадық – дейді ол.

Сапалы бейнекамералар – сақтық кепілі

Мәжілісте «Шымкент – қауіпсіз қала» жобасы аясында қалалық ЖПҚ басшысы Д.Мейірхан мен Қаратау аудандық ЖПҚ басшысы С.Жұмановқа негізгі міндеттер жүктелді.

– «Қайнарбұлақ» саяжайы мен тұрғын алабында алдағы уақытта құқық бұзушылықты азайту үшін қала әкімінің тапсырмасына сәйкес учаскелік полиция инспекторларын 2 есеге арттырдық. Бүгінде 13 полиция инспекторы бар №54 учаскелік полиция бекеті Бақытжан Малдыбаевтың басшылығымен тәулік бойы қызмет етеді. Кешкі кезекшілікте 2 мамандандырылған көлік бар. Сондай-ақ, Шымкент қаласы мәслихатының депутаты, кәсіпкер Талғат Әмірбековтың демеушілігімен 16 бейнебақылау камерасы орнатылды, – дейді Сейдалы Оразалыұлы.

Кәсіпкер өзін сайлаған аумақтың жағдайына бей жай қарамайтынын тұрғындардың қауіпсіздігі үшін жасалған қадамымен дәлелдей алды.

– «Қайнарбұлақтағы» құқық бұзушылықтың алдын алу мақсатында орнатылған 16 бейнебақылау камераларының мүмкіндігі зор. Күндіз-түні және ауа рауының кез келген құбылысында көріністі анық жазып алады. Бұл камералар дыбысты да жазып алады. Ал жазбалардың орталық видеосервері 8 шақырымға дейін Wi-Fi қызметін де атқарады. Сондай-ақ, осы орталық жүйесіне тағы 200-ден астам бейнебақылау камерасын жалғауға болады, – дейді халық қалаулысы.

Бұл жекеменшік тұрғын үйлер орналасқан шағынаудандарда орнатылған алғашқы бейнебақылау камералары. Бұған дейін мұндай бақылау камералары көпқабатты үйлердің ауласы мен қаланың орталық көшелерінде ғана болған. Қаратау ауданының әкімі Ғ. Мәуленқұлов пен қалалық мәслихат депутаты Т.Әмірбеков алдағы уақытта тағы 30 бейнебақылау камерасын орнатуды ойластыратынын атап өтті. Бір ғана «Қайнарбұлақ» тұрғын алабымен шектелмей, көрші шағынаудандарды да бақылау мүмкіндігін қарастырмақ. 

Тұрғындар атынан ризашылығын білдіре келген Айман Арысбаева қазірдің өзінде тәртіп сақтауда едәуір айырмашылық байқалатынын айтты.

– Көшемізге жаңа асфальт төселгеннен кейін көлік тізгінінде отырғандар жылдамдықты асыра айдайтын. Соның салдарынан жол-көлік оқиғасы да жиі қайталанды. Ал көшелерге камера орнатқалы көліктер шектеулі жылдамдықтан асырмайтын болды. Тағы бір оқиға жуырда біздің саяжайға демалуға келген жастар арасында орын алды. 2-3 минутта полиция қызметкерлері арнайы көліктерімен жетіп келіп, бұзақылықты тоқтатты, – дейді «Қайнарбұлақ» саяжайының тұрғыны.

Бүгінгі таңда «Қайнарбұлақ» саяжайы мен тұрғын алабын қауіпсіз аймаққа айналдыру барысында атқарылған жұмыстар оң нәтижесін бере бастады.

Осыдан екі күн бұрын Шымкентте соққан дауылдың күші секундына 23 метрге дейін жетті. Әсіресе, Әл-Фараби мен Абай аудандары аумағында желдің қарқыны қатты болды. Бұл ретте қала әкімдігі тарапынан апатты аймақтарда тиісті көмек көрсетілді.

«Қазгидрометтің» ақпаратына сәйкес, күндізгі сағат 13:00 шамасында желдің екпіні секундына 20 метрді құраса, сағат 15:10-да секундына 23 метрге жетті.

– Алдын ала мәлімет бойынша Әл-Фараби ауданында табиғаттың дүлей күшінен 24 тал сынып, 8 ғимараттың шатыры ұшып кеткен. Ал Абай ауданында желдің екпінінен 2 үлкен ағаш опырылып құлады. Еңбекші және Қаратау аудандарында оқыс оқиға тіркелген жоқ. Бізде төрт көлікке материалдық шығын келді. Жалпы, апат аймағында тұрғындарға түсіндірме жұмыстары жүргізіліп, сақтық шаралары ескертілді, – деді Шымкент қаласы әкімінің орынбасары Бейсенбек Жанбосынов.

Айта кетсек, желдің шекті күші секундына 25 метр деп бекітілген. Ал Шымкентте соққан дауылдың екпіні секундына 23 метр болғандықтан, әкімдік зардап шеккендерге ешқандай өтемақы төлемейді.

Шымкент қаласында тарихы сонау 1970-80 жылдардан басталатын шағынаудандар көп, «Жұлдыз», «Сәуле», «Қазығұрт», «Қайтпас», «БАМ»... Айтпақшы, осы «БАМ» атауымен Шымқала тұрғындарына танымал шағынаудан бүгінде үлгілілердің көшін бастап тұр. «Жақсыны көрмекке» дегендей, біздің шығармашылық ұжым аталмыш ауданға ат басын бұрды.

• «БАМ»-да 3 (үш) шағынаудан бар: «Түркістан», «Айқап», «351 орам».
• Барлығы 33 көше бар, 100% асфальтталған.
• Халық саны 12 мыңға жуық. 1 Ұлы Отан соғысы ардагері, 15 Тыл ардагері тұрады.
• 1 мектеп, 6 балабақша, 1 кітапхана, 1 мешіт бар.
• 2016 жылы «Таза қала» байқауында «Үздік көше» аталымы бойынша Айтқожа Жүсіп көшесі жүлделі орынды иемденді.
• 2017 жылы 3 көшеде жарықтандыру жұмыстары жүргізіледі.

Бәйдібек би даңғылы, С.Бәйтереков, Ө.Жәнібеков, Ұ.Арғынбеков көшелері төрт жағынан қоршап тұрған «БАМ»-ның жер көлемі аса үлкен емес. 

Әл-Фараби ауданына қарасты «БАМ» аумағына «Түркістан», «Айқап» шағынауданы мен «351 орам» енген. №21 бағыттағы маршрут өтетін Айтқожа Жүсіп атындағы орталық көше «Айқап» пен «Түркістан» шағынауданын бөліп жатса, екі шағынауданның жоғарғы жағындағы М.Мақатаев көшесінің бір бетінде «351 орам» орналасқан. Әйтсе де, бүгінде 12 мыңға жуық тұрғыны бар «БАМ» бір-бірінен бөлінген емес.

Тұрғындар арасында татулығы мен қонақжайлығы мереке күндері ғана емес, саяси маңызы бар сайлау науқаны кезінде де көрініс береді. Мұнда ұлт пен ұлыстың ынтымағын арттыратын мейрамдар мен ел тарихында ерекше таңбаланған айтулы күндер де ерекше тойланады. 

Ұзақ жылдар бойы осы шағынауданда тұратын әрі қоғамдық істерге белсене атсалысатын Қуандық Сауранбай ағамызды әңгімеге тарттық.

Қ.Шерімұлының айтуынша, 1970 жылдардың басында жеке тұрғын үй салуға алғашқы сметалық жобалар жасалған. Сол жылдары Шымкентте алып зауыттар іске қосылып, жұмысшы күшті орнықтыру мақсатында «Түркістан» шағынауданында екі қабатты шағын коттедждер салына бастапты. Бұл коттедждердің басқа жекеменшік үйлерден айырмашылығы, мұнда – орталықтандырылған кәріз жүйесі бар. «351 орам»-дағы кәріз жағдайы да осындай. Ал «Айқапқа» келсек, мұнда әрбір үйдің өз тұндырғыш құдығы бар.

– Сайлау кезінде белсенділік танытып өз таңдауымызды жасадық. Облыстық мәслихатқа бұл жақтан Қайрат Молдасейітов өтсе, қалалық мәслихатта өзін өзі ұсынған Ерлан Танкеев халық таңдауына ие болды. Қазір бізде коммуналдық сұрақтар шешімін тауып, көшелерге 100% асфальт төселген. Ауыз су тұрақты түрде іске қосылған, газ құбыры толық тартылған. Электр жүйесін пайдалануда жекеменшіктің үлесі жоқ. Ал трансформатор дегенге тәуелді емеспіз. Орталық көше жарықтандырылған, тротуар бар. Бұл кешкі, таңғы уақытта мектепке қатынайтындар үшін жасалған жағдай. Қаланың барлық бағыттары бойынша маршруттар жүреді. Кітапхана мен мешіт бар. Тұрғындардың денсаулығы сыр берсе, №3 емхананың көмегіне жүгінеді. Еліміздің қарыштап дамуына сай өркениетке лайықты мекен деп мақтанамыз, – деген Қ. Шерімұлы қыстың күндері әр үйдің жылыту қазандығы өз бетінше жұмыс жасайтынын тілге тиек етті.

Үш шағынауданның ортасындағы бос жатқан жерге «Ардагерлер» аллеясы орналасыпты. 10 соттық жерді алып жатқан демалыс орнында 2 жабық орынжай, 16 орындық, балаларға арналған әткеншектер түрлі ойын құрылғылары орнатылған. Кешкі уақытта бұл маңайда бос орын болмайды.

Бұрын қаланың шеті саналатын шағынаудан бұл күні ескі шаһар мен жаңа Шымкенттің арасын жалғайтын орталыққа айналған. 

Қала күні қарсаңында «БАМ»-дағы орталық Айтқожа Жүсіп көшесі «Таза қала» байқауы бойынша үшінші орын алды. Қала әкімінің орынбасары Қайрат Нұртай және «Азаматтық Альянс» қоғамдық қорының жетекшісі Шәріпбек Жамалбектің арнайы марапаттауын шағынаудан тұрғындары мақтанышпен еске алды. 

– Біз болашақта да «Таза қала» байқауында биіктерден көрініп, шағынауданымыздың гүлденуіне атсалысатын боламыз. Көшеміз тыныш, көршілеріміз ұйымшыл, ағайындай араласып тұрамыз. Бізге жасалған жақсы жағдайдың арқасында балаларымызға көбірек көңіл бөліп, жақсы тәрбие беруге мүмкіндік алып отырмыз. Осы үйде бой түзеп, ержеткен ұл-қызым бүгінде бір-бір шаңырақтың иесі, түтін түтетері болып, әжесіне немере сыйлап жатқан жайы бар, – дейді, «Түркістан» шағынауданының («БАМ») тұрғыны Назым Бұхарбаева.

Бағлан ӨТЕУЛІ,
Әл-Фараби ауданы әкімі аппаратының Халықпен жұмыс жүргізу бөлімінің бас маманы:

– Елбасы «100 нақты қадам» жоспарында нақты міндеттерді жүктеді. Бұл ретте жүйелі жұмыс істеу – біздің негізгі міндетіміз. «БАМ» өз ішінде үш аумаққа бөлінгенімен, тұрғындар өте белсенді және ауызбіршілігі мықты. Қандай жағдай болмасын «Түркістан», «Айқап», «351 орам» халқы бірігіп жұмыс істейді. Бүгінде осы аймақта су, жарық, газ, жылу, кәріз жүйесі, қоқыс тазарту қызметтері өз шешімін тауып, 33 көшеге толығымен асфальт төселуі соның айқын көрінісі. Келесі жылы тағы үш көшенің бойында жарықтандыру жұмыстарын жүргізу кезекке қойылған.
Халықтың өмір сүруіне қолайлы жағдай жасалған шағынауданда 1 Ұлы Отан соғысының ардагері, 15 Тыл ардагері тұрады. Мемлекеттік 1 мектеп, 1 балабақша, 5 жекеменшік балалар бақшасы ел игілігіне қызмет көрсетуде.

Облыстық «Туған жерім – тірегім» патриоттық ән байқауы өтті

Тәуелсіздігіміздің 25 жылдық мерейтойына орай әр салада елдің рухын көтеретін, жетістіктермен мақтанып, болашаққа зор сеніммен қадам басуға ықпал ететін іс-шаралар күн сайын өтуде. Соның бірі Оңтүстік Қазақстан облысының жастар саясаты мәселелері жөніндегі басқармасының «Жастар ресурстық орталығы» коммуналдық мемлекеттік мекемесінің және Отырар ауданы әкімдігінің ұйымдастыруымен өтті.

Мерекелік бағдарлама Отырар ауданы, Темір ауылындағы «Ардагерлер» саябағының ашылу салтанатынан басталды. Аудан әкімі Ерлан Айтаханов ел Тәуелсіздігінің 25 жылдық мерейлі мерекесінің мән-маңызына тоқталды. 

– Бүгін ауылдағы халық, жергілікті тұрғындар демалатын орын «Ардагерлер» саябағы пайдалануға беріліп отыр. Бұл қарияларға деген құрмет, халыққа жасалған игі іс. Алдағы уақытта ауыл-аймақты көріктендіру, мәдени орталықтарды қайта жандандыру жұмыстары жалғаса береді. Жақында облыс орталығында «Отырар ауданының күндерін» өткізуді жоспарлап отырмыз. Сондай-ақ, Шәуілдір ауылында «Шәміл мен Дүрия» атты тағы бір саябақ пайдалануға берілетін болады, – деді құттықтау сөзінде.

Бұдан кейін аудан әкімі Ерлан Айтаханов пен облыстық жастар саясаты мәселелері жөніндегі басқарма басшысы Болат Жанәбіл бастаған ауыл ардагерлері мен қонақтары саябақ ауласына көшеттер отырғызды.

Сәскеге таяу Отырар ауданы, Шәуілдір ауылының «Мәдениет үйінде» облыстың әр ауданынан келген 25 жас «Туған жерім – тірегім» атты патриоттық әндерді орындаудан байқауда бақ сынады. 

14 пен 29 жас аралығын қамтыған сында жастар жанды дауыста ән шырқаған жас әншілердің барлығына «Алғыс хатпен» сыйлықтар табыс етілді.

Бас жүлдені сахналық қойылым қойып, әнді нақышына келтіріп орындауда алдына жан салмаған Отырар ауданының тұрғыны Шохан Теңлібаев иемденді. ІІ орын Бәйдібек ауданынан келген Асан Сыдықовқа, І орын шымкенттік Алмасқожа Музаппаровқа бұйырды. Үшінші орынның қаржылай жүлдесін түлкібастық Нұрлан Бекеев алды. Сондай-ақ, Ордабасы ауданы әкімінің жүлдесін Е.Айтаханов Әйгерім Тәжіге тапсырды. 

Байқау соңында «Қазақ вальсінің королі» атанған сазгер Шәмші Қалдаяқовтың «Отырардағы той» әніне аудан әкімдігінің қолдауымен «Семсер» тобының орындауында түсірілген бейнебаянның тұсау кесіліп, көрермендеріне жол тартты.

Депутаттық мандатын алған халық қалаулыларының қызметін хабардар ету үшін әрі сайлаушыларымен байланысын нығайтып, бірқатар мәселелердің шешімін табуға сеп болу мақсатында газетімізде «Депутат дидары» атты жаңа айдар ашып отырмыз. Өз ісіне үлкен жауапкершілікпен қарайтын, ел алдында орны бөлек, ұлттық спорттың жанашыры Ғани Ахметбаевты жаңа айдардың алғашқы кейіпкері ретінде таңдадық.

Шағынаудандағы оң өзгерістер

Ғани Ахметбаев – 12 сайлау округінен дауыс беруге қатыса алатын 11 мыңнан астам халықтың 8869-ы сенім артқан депутат. Бұған дейін екі рет депутаттық жауапкершілігін абыроймен атқарған.
№12 сайлау округіне қарасты «Таскен», «Ақжайық», «Қайтпас», «Достық-1», «Достық-2» шағынаудандары бар. Тұрғындары қаумалай қоныстанып, көптеген жаңа үйлер түсіп жатқан бұл аумақта атқарылатын инфрақұрылымдық жұмыстар көп-ақ.
– Тұрғындардың артқан сенімі бізге жауапкершілікті жүктейді. Сондықтан биылдан бастап-ақ бюджеттен бөлінген қаражаттарға осы аймақта атқарылатын бірқатар жұмыстар енгізілді. Шағынаудандардың негізгі көшелеріне асфальт төсеу және бірқатар көшелерде жөндеу, тас төсеу жұмыстары қолға алынды. «Ақжайық» шағынауданында бұрынғы 300 орындық №59 жалпы орта мектепке қосымша 600 орындық жаңа ғимарат бой көтеріп жатыр. Бұған 900 млн шамасында қомақты қаржы жұмсалуда. Ал «Достық-1» шағынауданында «Нұрлы жол» бағдарламасы аясында 1200 орындық мектептің құрылысы қарқынды жүріп жатыр. Құрылыс барысын біз жиі қадағалаймыз. Бұл екі мектеп те 2017 жылы пайдалануға беріледі деген жоспар бар. «Таскен» тұрғын алабында келесі жылы жаңа мектептің қазығы қағылып, құрылыстың басталуы кезекте тұр, – дейді қалалық мәслихаттың депутаты Ғани Ахметбаев.

«Таскендегі» тұрғындар өтініші

Қала аумағына қосылған елдімекендердің қатарында «Таскен» тұрғын алабы да болған. Бірақ, қала картасына ауыл толық енбей, екіге бөлінген. Соған байланысты «Таскеннің» тыныс-тіршілігіне қатысты барлық бағытта сұрақтар туындап, құжаттарды рәсімдеу жұмыстарында да бұл жағдайлар көрініс тапқан. Қалаға Таскен ауылының ескі бөлігі енген. Ондағы әлеуметтік нысандардың қызметін пайдалануды ретке келтіру қажет. Мектептің әбден тозығы жеткен, оқушылар үш ауысымда оқиды. Бұл жағдаймен қала әкімі Ғабидолла Әбдірахымов арнайы танысып, тұрғындармен кездескен. Нәтижесінде, жаңа мектеп құрылысына ыңғайлы жер телімі бөлініп, жобалық-сметалық құжаттар рәсімделе бастапты.
Халық қалаулысының айтуынша, «Қайтпас» шағынауданында кәріз жүйесін орталықтандыру жұмыстары жүріп жатыр. Осы магистральді жобалардың жүзеге асуы депутаттық ұсыныстармен кезекке қойылған бірқатар көше, жол құрылыстарын тоқтатуға себеп болып отыр. Өйткені, жаңа асфальт төселгенге дейін жерасты құбырларының жұмысын аяқтау қажет.
Шағынаудандарда балабақша мәселесі де назардан тыс қалмаған. Қажеттілігіне қарай бұл да алдағы жылдардың еншісіне кезекке қойылған.
Сол сияқты, «Достық», «Ақжайық», «Таскен» шағынаудандарында жаңадан қоныстанып жатқан тұрғындардың көптігіне байланысты ауыз су, табиғи газ, сапалы электр жарығын тарту, аяқжол, түнгі жарық мәселесі де жиі туындайды. Кәріз жүйесіне байланысты да тұрғындардан көптеген арыз-шағымдар түскен. Депутат халықтың сұранысын негізге ала отырып, қала әкіміне ұсыныс жолдағанын және ол туралы тиісті мамандарға тапсырма берілгенін атап өтті.

Қабылдау күніндегі қайырымдылық

«Халық сұранысы» демекші, сол күні «Достық» шағынауданының тұрғындары Ғ.Ахметбаевтың қабылдауында болды. Көбіне әлеуметтік жағдайын айта келген тұрғындардың талап-арызын депутатпен бірге біз де тыңдадық.
Көше комитетінің төрайымы Сайдынгүл Түзелқызы «Достық» шағынауданына қарасты коттедждердің бүгінгі жай-күйін баяндап, жолдың оқушыларды автобуспен алып кететін тұсына тас төсеу қажеттігін айтты. Осы кезде біз сайлаушыларын мұқият тыңдаған Ғ. Молдабекұлының
іскерлігі мен жауапкершілігіне ғана емес, қайырымдылығына да куә болдық. Сол сәтте-ақ аталған көшенің жағдайымен танысып, кезек күттірмейтін жағдайда тұрған екі көшеге тас түсіріп беруге және А. Байғазиева мен Г. Серқұлованың тұрмыстық қажеттілігіне жұмсалатын шығынды өтеуге көмектесетінін айтты. Ал Н. Тайбағарова, О. Жаманбекова, М. Әлібаеваның жұмыссыздық мәселесіне байланысты сұрақтарын назарға ала отырып, нақты жауап беретінін жеткізді.
Қабылдауға келгендер Ғ. Ахметбаевтың бұған дейін де жасаған қайырымдылығын тілге тиек етіп, осы жазда отыз ұлды сүндетке отырғызып бергенін атап өтті. Десе де, халық қалаулысы жұртқа жасаған жақсылығын айтып, мақтанғысы келмеді. Аға буын әріптесі Абай Көмекбаевпен бірге «Қайтпастағы» мешітті салуға Ғ. Молдабекұлының атсалысқанын көпшіліктің біле бермейтіні де сондықтан болар.
– Қазақта «қыбырлаған қыр асады» деген жақсы сөз бар. Зор жетістіктер тек қарқынды еңбекпен келеді. Уайымдамаңыздар. Қиындыққа кезіккенде жігерлілік танытсаңыздар бәрі жақсы болады, – деген халық қалаулысының сөзі сайлаушыларына күш-жігер сыйлағанына куә болдық.

Қоғамға қамқорлық 

Ғ. Молдабекұлымен бірге атшабарға бардық. Ондағы жұмысының жай-күйімен танысу үшін. Мұнда жаттықтырушылар В. Рудер мен Ш. Намазов және бірнеше ат баптаушылар дауна синдромымен дүниеге келген, қимыл-тірек аппараты бұзылған және жарымжан балалармен жұмыс істеп жатыр екен.

– Бұл жаттығудың қаншалықты пайдалы екеніне өз тәжірибеммен көз жеткізгенмін. Қызым дауна синдромымен дүниеге келген еді. Дәрігерлер «ұзақ өмір сүрмейді», «бала сүймейді» деген. Бірақ, спорт саласында жүргендіктен «кез келген дерттен спорттың көмегімен арылуға болады» деп ойлайтынмын. Медицина көмектесе алмаған қызымның денсаулығына осы ат спорты көмектесті. Қазір қызым шетелде тұрады, бес баланың анасы, – деген Валентина Рудер өзі күрескен дертті өзгелердің жеңуіне қалай көмектесіп жүргенін түсіндіріп өтті.
– Жасы қаншаға келсе де өз бетінше әрекет жасауға қорқатын науқас балаларды атқа отырғызғанда бойында ерекше күш пайда болады. Ол өзін ешкім ұстамай-ақ биікте отырғанын түсінеді. Содан қолын жан-жаққа жаюды үйретеміз. Атпен жүріп деміккенде мұрнымен тыныс алуды ұғады. Мұнда 10 бала бар, аптасына үш рет әр баламен екі сағат жұмыс жасаймыз. Сондай жұмыстардан кейін аттың бабын жасау керек. Олардың жем-шөбінен бөлек, атты баптайтын қызметкерлерге қосымша жұмыс ақысы бар. Осы орайда, «бұған артық қаражат бөлінген жоқ, болмайды» деп қарсылық танытпай, атты да, атшабарды да пайдалануға берген Ғани мырзаға алғысымыз зор. Үш жылдан бері емдеу-жаттығуларына қатысып жүрген балалардың жағдайы бүгінде жақсарып қалған.

«Қала – баршамызға ортақ» деп білетін депутат қай шағынауданның тұрғыны болмасын мұң-мұқтажын айта келсе, тыңдауға әзірлігін байқатты. Сайлауға №12 округтен түскенімен қалалық мәслихаттың депутаты болғандықтан әкімдікте көтерілген мәселенің барлығына үн қосу – халық қалаулыларының міндеті. «Shymkent City» жобасынан бастап, «Құрсайдағы» жағдайға дейін, қала көлеміндегі жаңа мектептердің құрылысы, жол жөндеу жұмыстары қазіргі таңда қарқынды жүріп жатыр. Сонымен қатар, Ғани Молдабекұлы «Нұрлы жол» бағдарламасы аясында қала көлемінде салынып жатқан мектептердің қаражатты дұрыс игеруін бақылайтын комиссияның төрағасы және қала әкімдігі жанындағы кәмелетке толмаған жастар мен жасөспірімдердің құқығын қорғау комиссиясының мүшесі. 

Шағынаудандарда жол салу кезінде мердігерлер маңызы бар көшеге ғана дұрыс мән береді де, әр шағынауданда ішкі көшелер сол күйі қалып қояды. Ал жол салу жұмыстары рет-ретімен кезекке қойылып, тәртіппен жалғасқаны дұрыс. Ғ.Ахметбаев депутаттардың алқалы жиынында осы мәселеге көңіл бөлуді алға тартқан ұсыныс хатын қала әкімінің орынбасары Гүлжан Мамытқызы хаттамаға қосқанын айтты.
Ғани Молдабекұлы – депутат ретінде халыққа қызмет етсе, «Ұлттық спорт түрлері бойынша ЖЖБСМ» директоры ретінде атқарған жұмыстарынан ләззат алатынын жасырмады. Ол бізбен болған сұхбатын «Спорт – адамның ой-өрісін кеңейтіп, сергектігін қалыптастырады. Сондықтан, адам қай салада жүрсе де спортпен шұғылдануы тиіс» деп түйіндеді. Ойы сергек адамның қай істе де алда болатыны анық.